مقدار کود
1-ازت : در بین کودهای مورد نیاز ازت کمتر مورد استفاده قرار می گیرد زیرا گیاه در طی دوران رشد به علت تثبیت ازت توسط باکتریهای همزیست (ریزوبیوم) می توانند نیتروژن مورد نیاز خود را تامین کنند ولی به عنوان کود استارتر (شروع کننده) 20_40 کیلو گرم در هکتار کود نیتروژنه مصرف می شود
2 -فسفر و پتاس :بسته به نیاز خاک 100تا 150کیلو گرم در هکتار مصرف می شود
نکته 3 _به علت اینکه یونجه به مدت چندین سال در زمین باقی می ماند لذا در اثر آبیاریهای مکرر خاک مزرعه بعد از چند سال اسیدی می شود و لازم است برای افزایش ph و خنثی کردن اسیدهای مضر هر چند سال یک بار به مزرعه آهک اضافه گردد
عملیات داشت :
1-واکاری : در مزارع یونجه معمولا در سال اول لکه های خالی در سطح مزرعه دیده میشود به دلایل زیر:
الف : پایین بودن قوه نامیه بذور یونجه، ب : توزیع غیر یکنواخت بذر در کشت دست پاش، پ : سبز نشدن بذری که در اعماق قرار گرفته اند، ج : سله بستن خاک، خالی ماندن محل گیاه همراه: خالی ماندن این محلها به تدریج موجب توسعه علفهای هرز شده لذا بعد از برداشت چین اول در این محل اقدام به بذر پاشی می کنند
2 - کود دادن : علاوه بر کودهایی که قبلا و در موقع کاشت به زمین اضافه می شود به نسبت محصولی که سالیانه از زمین برداشت می شود همه ساله در آخر پاییز بسته به نیاز خاک از کود پتاسه یا فسفره استفاده می کنند
3-آبیاری : یونجه گیاهی است که برای تولید محصول به آب کافی نیاز دارد و به نسبت آبی که دریافت می کند محصول نیز تولید می نماید به طور کلی نیاز به آب در محصولات به بافت و ساختمان خاک و میزان نزولات آسمانی و عمق خاک و درجه حرارت در یونجه به تعداد چین برداشتی بستگی دارد در یونجه قبل از کاشت آبیاری صورت گرفته و آبیاری های بعدی بعد از ظهور گیاهچه و در اوایل رشد بلافاصله کم و حجم پایین آب انجام می گیرد با ادامه رشد بر فواصل آبیاری اضافه شده و میزان آب آبیاری نیز افزایش می یابد یونجه در سال 15-30نوبت آبیاری می شود در مناطق معتدل و سرد سیر هر 8-10روز و در مناطق گرمسیر 4-6روز یک مرتبه آبیاری می شود آبیاری به سه صورت :
الف)آبیاری غرقابی یا کرتی: اگر شیب زمین و غیر یکنواخت باشد زارع مجبور به چنین آبیاری می شود
ب)آبیاری نشتی یا ردیفی: که به منظور جلوگیری از سله بستن استفاده می شود
ج ) آبیاری بارانی: در سال اول به علت کوبیده شدن خاک این نوع آبیاری ایجاد مشکل می کند ولی از سال دوم به بعد دارای محسنات زیر است:
صرفه جویی در مصرف آب، حفظ رطوبت خاک، امکان توزیع کود همراه آب
4_ مبارزه با آفات بیماریها و علفهای هرز : یونجه در اوایل رشد از رشد بسیار کمی بر خوردار است که امکان غلبه به علفهای هرز در آن وجود دارد بدین ترتیب نه تنها رشد یونجه به تاخیر می افتد بلکه کیفیت علوفه برداشتی نیز کاهش می یابد مهمترین علف هرز مزارع یونجه گیاه انگل گلداری به نام سس cuscuta می باشد این گیاه پس از رویش به دور ساقه پیچیده و ارتباط خود را با زمین قطع می کند و با اندام مکنده خود از شیره پرورده گیاه تغذیه می نماید
راههای مبارزه با سس :
الف ) روش پیشگیری : 1 -بوجاری کردن بذور: بذور یونجه کلیوی شکل و صاف در صورتی که بذور سس تقریبا گرد و نا صاف هستند لذا یا مخلوط کردن توده بذری با پودر آهن و عبور دادن بذور از دستگاه سس گیری که دارای یک آهن ربا است عمل بوجاری انجام می دهد، 2- عدم استفاده از کودهای دامی آلوده، 3-عدم استفاده از آبهای آلوده، 4-لایه روبی وحذف علفهای هرز
ب ) مبارزه زراعی : 1 -انجام تناوب زراعی، 2 -ایجاد دوره خشکی، 3 -سوزاندن بوته های آلوده با شعله افکن
ج ) مبارزه شیمیایی :
1 -قبل از اتصال سس به یونجه از سم داکتال به میزان 3-5لیتر در هکتار
2 -بعد از اتصال سس به یونجه 7-15 لیتر در هکتار سم داکتال
3 -از سموم عمومی نظیر رانداب گراماکسون به منظور حذف بوته های آلوده استفاده از سموم شیمیایی علاوه بر گران بودن به علت باقی ماندن آنها در زنجیره غذایی خطرات زیادی دارد لذا نکته اصلی در زمان کاشت داشتن مزرعه ای عاری از علفهای هرز می باشد خلوص بذور در زمان کاشت باید بیش از 98% باشد و 2% باقی مانده نیز نباید بذر سس باشد
گل جالیز orobanche از سایر علفهای هرز یونجه بوده و برای مبارزه می توان از مگس گل گل جالیز استفاده کرد بعضی از علفهای هرز نظیر جو وحشی و گندم دارای خار می باشد و به هنگام تعلیف دام موجبات زخمی شدن مخاط حیوان می شود برخی ها مانند علفهای پیاز دار موجب تغییر در طعم و بوی شیر می شوند در مورد آفات مهمترین آفات یونجه سوسک ریز به رنگ قهوه ای تا سیاه به نام سرخورطومی یونجه hypera miner این آفات زمستان را بصورت حشره بالغ در زیر علفهای هرز یا درون خاک سپری کرده و در بهار پس از جفت گیری در ساقه های جوان تخم ریزی می کنند آسیب بوسیله لاروهای این حشره ایجاد می شود که از تمام برگ به جز رگبرگ تغذیه می کند به منظور مبارزه می توان چین برداری اول را به جلو انداخت و یا در اوایل بهار پس از خروج حشره کامل از سموم شیمیایی نظیر دیازینول ولیندین فن والریت استفاده نمود از بیماریهای کتان به بیماری لکه برگی پوسیدگی ریشه ریشه و نماتد اشاره کردکه مهمترین عامل برای مبارزه استفاده از رقم مقاوم می باشد.
برداشت یونجه :
مهمترین عوامل که باید در برداشت یونجه مورد توجه باشند :
1 -میزان عملکرد 2 - کیفیت علوفه 3 - تاثیری که برداشت بر روی دوام گیاه می گذارد
زمان برداشت در یونجه عامل مهمی برای بدست آوردن علوفه با کیفیت بالاست اگر برداشت زودتر از موعد مقرر باشد کیفیت بالا ولی عملکرد پایین می آید و اگر دیرتر از موعد مقرر باشد کیفیت پایین و عملکرد بیشتر می شود بهترین زمان برای برداشت یونجه زمانی است که 10-25 درصد مزرعه به گل نشسته باشد باید توجه داشت که یونجه ای را که در پاییز کشت شده نباید در سال اول برداشت کرد و یونجه ای را که در بهار کشت شده برای تقویت گیاه در زمان گل دادن کامل برداشت نمود هر اندازه فاصله زمانی برداشت چین ها به هم نزدیکتر باشند بدلیل پایین بودن میزان ذخیره کربوهیدرات ها و مواد غذایی گیاه دچار صدمه می شود لذا یونجه هرگز نباید یونجه را قبل از رسیدن به ارتفاع 15-25 سانتی متر برداشت نمود موضوع دیگر در زمان برداشت یونجه ارتفاع برش از سطح خاک که باید 5-10 سانتی متر در نظر گرفته شود بهتر است درو در اوایل صبح انجام شود به منظور برداشت بذر زمانی که 75% غلاف ها به رنگ تیره در آمده برداشت صورت می گیرد .