یولاف Avena sativa     یا Oat     جو دوسر    

یولاف یا جو دو سر جدیدتر از گیاهانی مثل گندم و جو هستند. خاستگاه ان اروپا، چین و غرب اسیا است که حدود 900 سال قبل از میلاد کشت می شده است. بزرگترین کشور های تولید کننده ان امریکا، روسیه و اروپا هستند. این گیاه در مقابل سرمای زمستان حساس بوده و به اب بیشتری نیاز دارد و نیاز به بارندگی بیشتر( بالای 500 میلی متر ) دارد. به همین دلیل سطح زیر کشت ان رو به کاهش است در اکثر کشور ها غذای اصلی دام است. اما از ارد ان نیز برای تهیه نان استفاده می شود اما کیفیت پایینی دارد . برای همین در صنایع غذایی مثل بیسکویت و غیره از ارد ان استفاده می شود. از نظر ترکیبات شیمیایی تفاوت زیادی با گندم ندارد . اما مواد غیر قابل هضم در ان بیشتر است. از غلاف دانه یولاف ماده ای به نام فورفورال furfural     که حلال خوبی است استخراج می شود و در صنایع نایلون سازی و تصفیه مواد معدنی و تولید رزین های مصنوعی و غیره استفاده می شود. در امریکا از دانه ان ماده خاصی به کوئیک تهیه می کنند که بسیار گوارا و مقوی است که در صبحانه تناول می شود.

طبقه بندی یولاف :

الف – از نظر تعداد کروموزم : دیپلوئید     2n=14     تترا پلوئید و هگزا پلوئید می باشد یولاف های دیپلوئید به یولاف های لاغر گفته می شود . یولاف های تتراپلوئید دارای ریشک و سنبله های کوتاه هستند که قابل کشت هستند. هگزا پلئید ها به شکل های مختلف و حشی و زراعی بوده و Avena sativa      به عنوان یولاف زراعی معمولی است که در بهار کشت می شود. انواع دیگر هگزا پلوئید ها یولاف وحشی قرمز و یولاف وحشی معمولی است.

ب – از نظر رنگ غلاف دانه : به رنگ های سیاه ، سفید ، قرمز ، زرد و خاکستری است.

ج – تاریخ کاشت : بهاره و پاییزه

د – به شکل ارایش یک طرفه یا ارقام بهاری و ارایش پخش که اکثر ارقام زراعی را تشکیل می دهند تقسیم می شود اکثر یولاف های زراعی دارای دانه های پوشیده هستند .     

سازگاری :

بهترین سازش یولاف در مناطقی است که سالانه میزان بارندگی حداقل 500 میلی متر است و در شرایط اب و هوایی معتدل و رطوبت زیاد محصول خوبی تولید می کند . ود ر شرایط گرم و خشک بالعکس. درجه حرارت مورد نیاز برای جوانه زنی بین 6 تا 10 درجه سانتی گراد و در زمان گل دهی درجه حرارت بالای 33 درجه سانتی گراد باعث ریزش گل می شود. البته یولاف قرمز نسبت به شرایط نامساعد مناسبتر از سایر یولاف ها است ولی عملکرد کمتری دارد . طول دوره رشد ان 3 تا 4 ماه و در ارقام دیر رس 5 ماه است. درجه حرارت لازم از کاشت تا برداشت حداکثر 2000 درجه است. نسبت به تغییرات دما و شبانه روز حساس است . به خاطر همین بیشتر یولاف ها در بهار کاشته می شوند .

خاک : بسیار کم توقع است و سیستم ریشه ای قوی دارد . و از نظر تحمل اسیدیته مقاومترین غلات به شمار می رود. خاک لومی و لومی رسی برای کاشت یولاف پیشنهاد می شود. نیاز های غذای ان مثل گندم است و شاید به اهک و فسفر بیشتری نیاز دارد.

تناوب: بعد از محصولات زیادی می شود یولاف را در تناوب گذاشت. چون به علت داشتن ریشه ای عمیق تر بهتر از سایر غلات اب و مواد غذایی زمین را جذب می کند.

کاشت : تهیه زمین و کاشت مثل گندم و جو است. میزان بذر مصرفی به طور متوسط 150 کیلو گرم در هکتار است. که برای مناطق دیم نصف این مقدار مصرف می شود. در بهار بهترین موقع کاشت وقتی اشت که دمای خام به 10 درجه سانتی گراد نرسد. در پاییز هم چون به سرما حساس است زودتر از گندم و جو کاشته می شود.

داشت : احتیاجات کلی یولاف به اب بیشتر از گندم و جو است و از کاشت تا برداشت 6000 تا 10000 متر مکعب اب نیاز دارد که در 4 تا 6 مرحله ابیاری انجام می شود. در داشت بایستی با علف های هرز مبارزه کرد. از افات مهم ان می شود به شته، ملخ، انواع مگس و شپش گندم اشاره کرد. بیماریهای ان مانند بیماریهای کندم است که عبارتند از بیماری قارچی، سیاهک پنهان و اشکار و انواع زنگ و سوختگی برگ می باشد که بایستی از ارقام مقاوم و بذر های سالم و درشت و سنگین استفاده شود. برای مبارزه با سیاهک ها می شود از سم سرزان 2 تا 3 در هزار استفاده کرد و یا بذر را به مدت 5 دقیقه در اب 45 درجه گذاشت و بعد از خشک کردن کاشت.

 برداشت :

زمان برداشت نسبت به شرایط اب و هوا و غیره متفاوت است اما از انجا که دانه کاملا رسیده ریزش می کند بایستی برداشت موقعی صورت گیرد که دانه های خمیری به حالت سفت رسیده باشد . طرض برداشت مثل گندم و جو است. مقدار محصول تا 2.5 تن در هکتار است اما در شرایط ایده ال به 5 تن نیز می رسد. اگر یولاف به منظور علوفه کشت شود بهترین زمان برداشت در مرحله شیری دانه است.