یونجه: (Alfaalfa ,Medicago sativa )
ازتیره لگومینوز بوده و به علت غنی بودن از پروتئین ،کلسیم و ویتامین و خوش خوراک بودن و درصد کم سلولز در ردیف بهترین گیاهان علوفه ای قرارمی گیرد و به آن طلای سبز میگویند. یونجه اولین گیاه زراعی است که بعنوان علوفه کشت شده است .خاستگاه یونجه منطقه شمال غرب ایران ،منطقه آناتولی شمال ترکیه و منطقه قفقاز می باشد. یونجه درحدود65گونه دارد و با تعداد زیادی واریته در تمام نقاط جهان پراکنده شده است که ازاین تعداد33 درصد چندساله و بقیه یک ساله و علف هرز دیده می شود. سطح کشت یونجه درایران 560هزارهکتار می باشد.
گونه های زراعی:
1-یونجه ی معمولی ( Medicago sativa ) :
با گل های به رنگ ارغوانی، بنفش، آبی مهمترین گونه زراعی در جهان است و بیش از 90 درصد یونجه زراعی در ایران مربوط به این گونه است ارتفاع بوته دراین گونه از60سانتیمتر تا100سانتیمتر متغیر و نسبت به گرما و سرما مقاومت خوبی دارد.
2-یونجه ی داسی شکل یا گل زرد(Medicago falcate ):
با گل های زردرنگ و میوه ی داسی شکل در تکامل یونجه معمولی نقش مهمی ایفا کرده است مقاومت به سرمایش بسیاربالا بوده و تحت پاره ای شرایط سرمای 60- درجه سانتی گراد را به خوبی تحمل می کند.
3- یونجه Medicago Media :
این گروه از تلاقی یونجه های گروه 1و2 بوجودآمده و برای کاشت در مناطق معتدل مناسب است گل های این گونه به رنگ های صورتی، سفید، زرد قابل مشاهده می باشد. ارتفاع این یونجه از80-50سانتی متر متغیر می باشد.
مشخصات گیاه شناسی:
الف : ریشه : یونجه دارای 2 نوع ریشه میباشد
1 – ریشه اصلی: مستقیم – عمیق – ضخیم که در شرایط مناسب بافت خاک میتواند تا عمق 7 متری در خاک نفوذ کند .
2 – ریشه های جانبی: که از ریشه اصلی منشعب شده و وظیفه استحکام گیاه در خاک و جذب آب و املاح را بر عهده دارند گره های تثبیت کننده ازت از گروه باکتریهای Rhizobium meliloti از جنس باکتریهای همزیست ( ریزوبیوم ) بر روی این ریشه ها تشکیل میشوند .
ب – ساقه:
ساقه اصلی یونجه به مرور زمان در نزدیک سطح زمین ضخیم و چوبی شده و به یک طوقه تبدیل میشود در محل طوقه جوانه هایی وجود دارند که بعدا به ساقه های یونجه تبدیل میشوند تعداد ساقه هایی که از طوقه خارج میشود بسته به ژنوتیپ بین 5 تا 40 عدد متغیر است ارتفاع ساقه ها نیز بین 40 تا 80 سانتیمتر و گاهی 1 متر نیز میرسند ساقه های سبز دارای مغز زیادی بوده و ارزش قابل توجهی دارد در صد پروتئین نیز در اندامهای مختلف یونجه متفاوت است بطوریکه در ساقه های اصلی 10 تا 11 در صد در شاخه ها 13 تا 16 در صد در برگها 21 تا 23 در صد و در گلها 31 تا 34 در صد میباشد . {{بقیه مطالب در شماره 2}}